Ceza Muhakemesi Hukukunda Seri ve Basit Yargılama Usulleri Bozanoğlu Hukuk Bürosu
Milletlerarası hukukun meşrû saydığı hallerde savaş hali ilânına ve Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası andlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinpin up. Yetki kanunları ve bunlara dayanan kanun hükmünde kararnameler, Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonları ve Genel Kurulunda öncelikle ve ivedilikle görüşülür. Kanun hükmünde kararnameler, Resmi Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girerler. Ancak, kararnamede yürürlük tarihi olarak daha sonraki bir tarih de gösterilebilir. Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. Anayasa Mahkemesi, yukarıdaki fıkralara göre temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasî partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilir. Vatandaşlar, siyasi parti kurma ve usulüne göre partilere girme ve partilerden ayrılma hakkına sahiptir. Devlet, her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır, sporun kitlelere yayılmasını teşvik eder. Devlet, istiklâl ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği gençlerin müsbet ilmin ışığında, Atatürk ilke ve inkılâpları doğrultusunda ve Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini sağlayıcı tedbirleri alır. Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler. Grev hakkı ve lokavt iyiniyet kurallarına aykırı tarzda, toplum zararına ve millî serveti tahrip edecek şekilde kullanılamaz.
(6) Geri verilmesi istenen kişihakkında koruma tedbirlerine başvurulmasına, Türkiye’nin taraf olduğu ilgiliuluslararası sözleşme hükümlerine göre karar verilebilir. (5) Mahkeme geri verme talebininkabul edilebilir olduğuna karar verirse, bu kararın yerine getirilipgetirilmemesi Bakanlar Kurulunun takdirine bağlıdır. (3) Kişinin, talep eden devletegeri verilmesi hâlinde ırkı, dini, vatandaşlığı, belli bir sosyal grubamensubiyeti veya siyasî görüşleri nedeniyle kovuşturulacağına veyacezalandırılacağına ya da işkence ve kötü muameleye maruz kalacağına dairkuvvetli şüphe sebepleri varsa, talep kabul edilmez. – (1) Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtandolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veyahükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye’de verilecek cezadan mahsupedilir. B) İkinci Kitap, Dördüncü Kısımaltındaki Üçüncü, Dördüncü, Beşinci, Altıncı, Yedinci ve Sekizinci Bölümlerdeyer alan suçlar. B) Suçluların geri verilmesianlaşmasının bulunmaması veya geri verilme isteminin suçun işlendiği ülkeninveya failin uyruğunda bulunduğu devletin hükûmeti tarafından kabul edilmemişolması. (3) Güvenlik tedbirlerihakkında, infaz rejimi yönünden hüküm zamanında yürürlükte bulunan kanunuygulanır. (2) Suçun işlendiği zaman yürürlüktebulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise,failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur. – (1) Suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilinağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur. – (1) Kanunun açıkça suç saymadığıbir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.
Cc- Tahsil edilen cezalar genel bütçeye veya bazı hallerde kurum bütçesine gelir kaydedilir. Ì İdare tarafından idari bir kararla özgürlüğü bağlayıcı karar verilemez. Bu Anayasa, halkoylaması sonucu kabul edilip Resmi Gazetede yayımlanması ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası olur ve aşağıda gösterilen istisnalar ile bu istisnaların yürürlüğe girmesine ait hükümler dışında bütünüyle yürürlüğe girer. Anayasanın halkoyu ile kabul edildiği tarihte Anayasa Mahkemesi asıl ve yedek üyesi olanların kadroları ile görevleri devam eder. Bunlardan Anayasa Mahkemesince belli görevlere seçilenlerin bu suretle kazanmış oldukları sıfatları saklı kalır. Mahalli İdare seçimleri en geç Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk toplantısını izleyen bir yıl içinde yapılır. Anayasaya göre kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplantı ve çalışmaları için kendi içtüzükleri yapılıncaya kadar, Millet Meclisinin 12 Eylül 1980 tarihinden önce yürürlükte olan içtüzüğünün, Anayasaya aykırı olmayan hükümleri uygulanır. Yapılacak ilk milletvekili genel seçimi sonucunun Yüksek Seçim Kurulunca ilânını takip eden onuncu gün, Türkiye Büyük Millet Meclisi Ankara’da, Türkiye Büyük Millet Meclisi binasında, saat 15.00 de kendiliğinden toplanır. C) Cumhurbaşkanının istemine göre, iç ve dış güvenlik ile gerekli görülen diğer konularda inceleme ve araştırma yapmak ve sonuçlarını Cumhurbaşkanına sunmak. Ormanların tahrip edilmesine yol açan siyasi propaganda yapılamaz; münhasıran orman suçları için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek veya daraltmak amacıyla işlenen suçlar genel ve özel af kapsamına alınamaz.
- Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilâtı kurar.
- Bu fiil de TCK’dan çıkarılan ancak başka şekillerde hala TCK’da da mevcut olan bir fiildir.
Yetkili Mahkeme ise işlemi tesis eden idarenin bulunduğu yer idare mahkemesidir. İngiliz sarayına göre, kamu politikası, Burrough J’nin 1824 yılında uyardığı gibi, ‘çok asi bir attır ve ona bir kez bindiğinizde sizi nereye taşıyacağını asla bilemezsiniz’[1]; Hollanda sarayı ise heyecanla atağa kalkmış ve doğrudan iklim değişikliği ve fosil yakıtların çalılıklarına doğru ilerlemiştir. (1) Mevzuatta 3984 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanunun ilgili hükümlerine yapılmış sayılır. (6) Üst Kurula tahsis edilen frekans bantları dışındaki frekans bantları, sayısal yayına geçişin tamamlanmasını takiben Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun talebi çerçevesinde Üst Kurul tarafından boşaltılır. (6) Üst Kurul uzmanı ve Üst Kurul uzman yardımcısı kadrolarından teknik hizmetler sınıfında bulunanların hizmet sınıfı, genel idare hizmetleri olarak değiştirilmiştir. (1) Yayından doğan sorumluluk yayını yöneten veya programı yapanla birlikte sorumlu müdüre aittir. Bu hüküm yayın kuruluşunun bu Kanundan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (5) Radyo ve televizyon sistemlerinin diğer bantlarda faaliyet gösteren yayın dışı sistemler tarafından enterferansa maruz kalması hâlinde Üst Kurul, durumu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Üst Kurulca bildirilen enterferansın giderilmesi için gerekli önlemleri ivedilikle alır.
Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir Devlet yetkisi kullanamaz.
Ancak, Ağustos ayının (2023) sonunda yapılan ayrı bir masraf duruşmasında ([2023] EWHC 2182 (Böl)) ‘Trower J’, ‘ClientEarth’ün vergiye tabi olarak ‘Shell’in masraflarını ödemesini talep etti -üç önde gelen danışman, bir asistan ve Slaughter & May talimat veriyor! Normal kuralın bir kenara bırakılması ve ‘Shell’in mahkemeye çıkmasının orantılı bir yanıt olarak görülmesi için gösterilen ilk sebep, ‘ClientEarth’ün başvurunun yaratacağının farkında olduğu tanıtım ve dolayısıyla ‘Shell’e karşı ilk bakışta bir dava bulgusu, işlerinin yürütülmesi üzerinde olağandışı derecede önemli olumsuz bir etki yaratabilir. Madde 174’e gelince, buradaki test, ‘Shell’ yönetim kurulunun benimsediği yaklaşım ‘hiçbir makul yöneticinin gerektiği gibi benimseyemeyeceği’ şeklindeydi. ‘ClientEarth’, ‘Shell’in iklim değişikliği politikası olmadığını iddia etmedi. Ancak mahkemenin davacının esaslı eleştirilerini değerlendirmesi, onu bir ‘denetim kurulu’ (supervisory board) olma işine geri sürükleyecektir. Ancak davacı, ‘Shell’in politikasının, bir şirketin iklim değişikliği sorunlarına makul tepkiler aralığının dışında olduğunu ilk bakışta gösterebilseydi, mahkeme bu görevin ihlaline ilişkin bir iddianın ileri sürülmesine izin verebilirdi. Sera gazı emisyonları meselesinin birbiriyle çatışan pek çok çıkarı içerdiği ve bunun siyasi süreç yoluyla çözüme bırakılması gerektiği yönündeki öneri, mahkeme tarafından yazılı olmayan hukuk ilkesinin yeniden ifade edilmesiyle bir kenara itilmiştir. Mahkemenin belirttiği gibi, ‘Çıkarların tartılmasına yer yoktur’ (there is no room for weighing interests) ki; bu, mahkemenin görevini basitleştiren ancak içindeki zorlukları örtbas eden bir yaklaşımdır. (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Üst Kurul tarafından yayıncı kuruluşlara uygulanan müeyyideler tekerrüre esas alınmaz.
I. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği Madde 12 – Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder. (2) Bu suçtan dolayı soruşturmave kovuşturma yapılması, ilgili devletin şikâyetine bağlıdır. (2) Fiil, soruşturulması vekovuşturulması şikâyete bağlı suçlardan ise, soruşturma ve kovuşturma yabancıdevletin şikâyetine bağlıdır. (5) Dördüncü fıkrada yazılıfiil, bir yabancı ile anlaşma sonucu işlenmişse ceza yarısı; düşmanla anlaşmasonucu işlenmiş ise bir katı oranında artırılır. (3) Beslenmenin engellenmesinedeniyle kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâllerindenbiri veya ölüm meydana gelmiş ise, ayrıca kasten yaralama veya kasten öldürmesuçlarına ilişkin hükümlere göre cezaya hükmolunur. (3) Gözaltına alınan, tutukluveya hükümlünün bu fırsattan yararlanarak kaçması hâlinde, kaçmaya kasten imkansağlama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. (7) Bu suçların işlenmesisırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâllerinin veyakasten öldürme suçunun gerçekleşmesi ya da eşyaya zarar verilmesi durumunda,ayrıca bu suçlara ilişkin hükümlere göre cezaya hükmolunur.
Bu durumda gerçek ve tüzelkişilerin uyması gereken şartlar ve Devletçe yapılacak gözetim, denetim usul ve esasları ve müeyyideler kanunda gösterilir. Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday göstermek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için, en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için yapılacak seçimde en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Genel idare içinde yer alan Diyanet İşleri Başkanlığı, lâiklik ilkesi doğrultusunda, bütün siyasi görüş ve düşünüşlerin dışında kalarak ve milletçe dayanışma ve bütünleşmeyi amaç edinerek, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirir. Amaçları dışında faaliyet gösteren meslek kuruluşlarının sorumlu organlarının görevine, kanunun belirlediği merciin veya Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkeme kararıyla son verilir ve yerlerine yenileri seçtirilir. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır. Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup, hiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamaz. Yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idarî eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemez. Bu karar, derhal Resmi Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.